សមុទយសច្ច

 

(ហេតុដែលនាំអោយកើតទុក្ខ)

តើសេចក្តីទុក្ខកើតឡើងដោយសាអ្វី?ព្រះពុទ្ធបរមគ្រូជាម្វាស់ទ្រង់បានត្រាស់ថា៖សត្វលោកមានទុក្ខដោយសារមិនស្គាល់សេចក្តីទុក្ខពិតសេចក្តីទុក្ខសពបែបយ៉ាង

កើតឡើងដោយហេតុតែ៣យ៉ាងគឺ៖

1. អវិជ្ជា សេចក្តីល្ងង់ខ្លៅមិនស្គាល់នូវសភាវពិតរបស់ជីវិត។
2. តណ្ហា ការជាប់រឺការញៀនញាមនិងត្រេកត្រអាលខុសគន្លងធម៌។
3. ឧបាទាន ការប្រកាន់ជាប់ដោះខ្លួនមិនបាន។

1. អវិជ្ជា នាំអោយកើតសង្ខារ (ការប្រជុំបាបបុណ្យគុណទោសនាំអោយមានជាតិកំណើត)
2. សង្ខារ នាំអោយកើតវិញ្ញាណ (ការដឹងនូវអារម្មណ៍)
3. វិញ្ញាណ នាំអោយកើតនាមនិងរូប (ខន្ធ៥)
4. នាមនិងរូប នាំអោយកើតសឡាយតន(អណ្តូងជាទីធ្លាក់ចុះនៃអារម្មណ៍)
5. សឡាយតន នាំអោយកើតផស្ស (ការបះពាល់ត្រូវដោយអារម្មណ៍)
6. ផស្ស នាំអោយកើតវេទនា (ការសោយអារម្មណ៍)
7. វេទនា នាំអោយកើតតណ្ហា (ការត្រេកត្រអាលក្នុងអារម្មណ៍)
8. តណ្ហា នាំអោយកើតឧបាទាន (ការប្រកាន់ជាប់ថាជារបស់ខ្លួន)
9. ឧបាទាន នាំអោយកើតភព (ទីកើត)
10. ភព នាំអោយកើតជាតិ(កំណើត)
11. ជាតិ នាំអោយកើតជរាព្យាធិមរណ (ទុក្ខសោកសបបែបយ៉ាងគណនាមិនអស់ក្នុង១ជីវិត)។