បរមត្ថប្រយោជន៍

តើពាក្យ “បរមត្ថ” ញែកចេញជាប៉ុន្មានស័ព្ទ? ស័ព្ទនីមួយៗ ប្រែដូចម្ដេច? រួមស័ព្ទបញ្ចូលគ្នាប្រែដូចម្ដេច? ពាក្យ “បរមត្ថ” សំដៅយកធម៌ប៉ុន្មានប្រការ?
ពាក្យថា បរមត្ថ ញែកចេញជាពីរស័ព្ទគឺ បរម និង អត្ថ, បរម ប្រែថា “ឧត្តម, ខ្ពង់ខ្ពស់, ប្រសើរ, ក្រៃលែង” អត្ថ ប្រែថា “ប្រយោជន៍, អាថ៌, សេចក្តី” រួមស័ព្ទទាំងពីរមកមានន័យថា បរមត្ថ “ប្រយោជន៍ ដ៏ឧត្តម, អាថ៌ដ៏ឧត្តម” ។ សំដៅយកបរមត្ថធម៌ ៤ ប្រការគឺៈ ចិត្តំ ចេតសិកំ រូបំ និព្វានន្តិ ចិត្ត ចេតសិក រូប និព្វាន ទាំងបួននេះហៅថា បរមត្ថ។

បរមត្ថប្រយោជន៍
ប្រយោជន៍គឺព្រះនិព្វាន

និព្វាន គឺជាឈ្មោះនៃសេចក្ដីសុខដ៏កំពូល និងចុងក្រោយបង្អស់ ដែលសត្វលោកនឹងត្រូវជួបប្រទះព្រោះអាស្រ័យការប្រកប នូវប្រយោជន៍ថ្នាក់ក្រោមនិងប្រយោជន៍ថ្នាក់កណ្ដាល ដែលបានរៀបរាប់រួចមកហើយនោះឯង។

និព្វាន ជាសេចក្ដីសុខដែលមានពិត ដោយប្រាសចាកការហួងហែង ប្រាសចាកការកង្វល់ ប្រាសចាកការភ័យតក់ស្លុតគ្រប់ប្រការ។

និព្វាន មិនមែនជាដែនដីប្រទេស គេហដ្ឋាន វិមាន ឬថាជាពិភពរបស់ព្រះអាទិទេពណាឡើយ។

និព្វាន មិនមែនជាឋានដែលត្រូវមានប្រលឹងសោយសុខយ៉ាងណានីមួយ ដូចគំនិតសត្វលោកដែលជ្រោកជ្រាកទៅដោយកិលេសគិតស្រម័យនោះទេ។

និព្វាន មិនមែនជាកន្លែងដែលត្រូវទៅដល់ដោយការដើរ ដោយការជិះយាន ឬក៏ដោយការប្រើឫទ្ធិហោះហើរទៅជាដើមនោះឡើយ។

តែថានិព្វាន គឺសំដៅទៅលើការរលត់យ៉ាងកំពូល គឺសូន្យចាកកំដៅ សូន្យចាកការដុត សូន្យចាកការចាក់ដោត សូន្យចាកសត្វ បុគ្គល តួខ្លួន សូន្យចាកការប្រកាន់ សូន្យចាកភាពរឹតរួត សូន្យចាកការតាក់តែងរបស់បច្ច័យគ្រប់យ៉ាង។

និព្វាន គឺជាសភាពនៃសេចក្ដីរលត់យ៉ាងកំពូលនូវសេចក្ដីទុក្ខសោកគ្រប់ប្រការ ដែលត្រូវបង្កើតឡើងដោយស្នាដៃរបស់កិលេស។ ម្យ៉ាងទៀត ចំណងនៃកិលេសគឺសំយោជនៈ ដែលចងរឹតរួតចិត្តសន្ដានរបស់សត្វលោកអស់កាលជាអង្វែងមក ក៏ត្រូវបានដាច់ជ្រុះចាកសន្ដានជាបណ្ដើរៗ ចាប់តាំងពីមគ្គថ្នាក់ក្រោមឡើងទៅជាលំដាប់។

ការបានដល់នូវព្រះនិព្វាន មិនមែនសំដៅទៅលើតែមនុស្សមុច្ឆេទមរណៈ ដែលជាសេចក្ដីស្លាប់ចុងក្រោយបង្អស់របស់ព្រះអរហន្តប៉ុណ្ណោះទេ សូម្បីលោកកំពុងរស់នៅក៏ឈ្មោះថា លោកបានដល់នូវព្រះនិព្វានដែរដូច្នេះទើបព្រះនិព្វានមាន២យ៉ាងគឺ សឧបាទិសេសនិព្វានធាតុ១ និងអនុបាទិសេសនិព្វានធាតុ១។

ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ប្រយោជន៍បីប្រការ
រៀបរៀងដោយ ភិក្ខុវជិរប្បញ្ញោ សាន សុជា
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ