បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ( ចំណេះដឹងខ្លះៗ)

angkran%20or%20Songkran%20in%20Khmer%20empire%27s%20inscriptions%20%282%29

angkran%20or%20Songkran%20in%20Khmer%20empire%27s%20inscriptions%20%283%29

angkran%20or%20Songkran%20in%20Khmer%20empire%27s%20inscriptions%20%284%29

angkran%20or%20Songkran%20in%20Khmer%20empire%27s%20inscriptions%20%285%29

#បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ( ចំណេះដឹងខ្លះៗ)

-តេីគេប្រារព្ធបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនៅពេលណា?ដេីម្បីអ្វី?

+គេប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិខ្មែរជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅនាថ្ងៃទី១៣ ឬ១៤ខែមេសា(ខែចេត្រ)។

ពិធីបុណ្យនេះមានរយៈពេលបី(៣)ថ្ងៃ។ ប្រទេសកម្ពុជា បានចាត់ទុកបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ជាបុណ្យប្រពៃណីជាតិ។

#កាលដេីមឡេីយ: គេប្រារព្ធបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនៅដំណាច់ខែធ្នូ(កត្តិក-មិគសិរ)

ប៉ុន្តែដោយសារតែក្នុងពេលដែលប្រជាកសិករមិនទាន់បញ្ចប់ការប្រមូលផលកសិកម្ម ទេីបគេលេីកពិធីបុណ្យនេះទៅធ្វេីនៅ

ខែមេសាវិញ។

គេធ្វេីពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ ដេីម្បីអបអរសាទរទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី

និង អបអរសាទរការបញ្ចប់ការងារប្រមូលផលរបស់ប្រជាក-

សិករ។ គេចែកថ្ងៃក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំជាបី គឺ ថ្ងៃទី១ហៅថា

#ថ្ងៃចូលឆ្នាំ ថ្ងៃទី២ ហៅថា #វារវ័នបត ថ្ងៃទី៣ ហៅថា

#វារឡេីងស័ក។

តើពេលណាទើបពុទ្ធសករាជប្តូរទៅ២៥៦៤?

=============

==========

ខ្ញុំតែងតែលើកជាសំណួរថាតើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ជាការចូលនៃសករាជអ្វី?

តាមការពិត ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ គឺជាការចូលនៃចុល្លសករាជ និង មហាសករាជ តែប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជាការចូលនៃពុទ្ធសករាជទេ។ ពាក្យថា ឯកស័ក ទោស័ក ត្រីស័ក ជាដើម ក៏ពាក់ព័ន្ធតែជាមួយនឹង ចុល្លសករាជ និង មហាសករាជដែរ មិនពាក់ព័ន្ធនឹង ពុទ្ធសករាជនិងគ្រឹស្តសករាជឡើយ។

ពុទ្ធសករាជថ្មី ចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១ រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំជូតទោស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៤ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ។

ចុះហេតុអ្វី បានជាពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ គេនាំគ្នាសរសេរថា ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរប្រពៃណីជាតិ ព.ស.២៥៦៤? ត្រង់ចំណុចនេះគឺថា គណៈកម្មាធិការរៀបចំបុណ្យជាតិនិងអន្តរជាតិ សម្រេចឱ្យប្រើដូច្នេះ ព្រោះខុសគ្នាតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ នឹងដល់ពុទ្ធសករាជថ្មីហើយ គឺត្រូវចូលទៅឆ្នាំថ្មីឲ្យហើយ ប៉ុន្តែក្នុងការសរសេរកាលបរិច្ឆេទផ្លូវការ គឺត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ថ្ងៃ១រោច ខែពិសាខ ទើបអាចប្តូរបាន។ ព.ស. រាប់ចាប់ពីព្រះពុទ្ធបរិនិព្វានហើយមួយថ្ងៃ។ បើយើងគិតថាថ្ងៃទី៦ជាថ្ងៃវិសាខបុណ្ណមី នោះថ្ងៃ៧ ព.ស. ២៥៦៤ ។

#ប្រវត្តិបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ

=================

តាមឯកសារ (ជីវតាក្វាន់) ជាវ តាគ័ន

បញ្ជាក់ថា៖ខ្មែរយើងមានពិធីចូលឆ្នាំតាំងពីបុព្វបុរាណតមក ដោយកំណត់ ខែមិគសិរជាខាងដើម និងខែកក្តិកជាខាងចុង រាល់បម្លាស់ខែកក្តិកចូលខែមិគសិរគឺតែប្រារពពិធីចូលឆ្នាំ។

លុះក្រោយមកដល់រជ្ជកាលស្តេចបុទុមសូរវង្ស ដោយទ្រង់ឈ្វេងយល់ថា ខែនោះជាខែរវល់ច្រើនរឿងកសិកម្ម ប្រជាជនក៏ចូលរួមសប្បាយមិនទូលំទូលាយ ដោយមានការបារម្មណ៍រឿងកសិផលជាពន់ពេក ហើយមានអាកាសធាតុពុំសមគួរទៀតផងនោះ ទ្រង់ក៏សម្រេចព្រះទ័យលើកពិធីចូលឆ្នាំនេះមកខែចេត្រវិញគឺតាំងពី ថ្ងៃច័ន្ទ១២កើតខែចែត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ១៦៣៩ គ. ស.ឆ្នាំ១១៨៣មករហូតបច្ចុប្បន្ន។

បេីតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជជោតញ្ញោណោ ជួន ណាត ទំព័រ១០៤៩ និយាយអំពីមាត្រានៃរង្វាស់ចន្ទគតិគឺមានកំណត់ នក្សត្រឫក្ស មាន១២គឺ មិគសិរឫក្សខាងដេីម និង កត្តិកឫក្ស ខាងចុង ជាមួយឆ្នាំនៃចន្ទគតិ មាន ៣៥៤ថ្ងៃ,បេីឆ្នាំមានអធិកមាសចន្រ្ទាធិមាស(អធិកវារៈ)មាន៣៥៥ថ្ងៃ ដែលជាឆ្នាំអធិកមាស។

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនេះគឺត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរបន្តរមកទៀតដោយព្រះបាទសម្ដេច ស្តេចព្រះឱង្ការ ព្រះហរិរក្សរាមាឥស្សរាធិមតី អង្គឌួង នាថ្ងៃ ៤កេីត ខែ ចែត្រ ព.ស.២៣៩៦,គ.ស.១៨៥២,ម.ស.១៧៧៤,ច.ស. ១២១៤ នៅមុខព្រះរាជវង្សានុវង្ស សេនាបតីមន្រ្ដីរាជការ ថាឱ្យចូលឆ្នាំថ្មី រៀបទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី និងលេងល្បែងនក្ខត្តឫក្ស ផ្សេងៗគ្រប់៣ថ្ងៃ ។

ត្រង់នេះគឺត្រឹមត្រូវហើយព្រោះនៅក្នុងសករាជទាំងអស់មានបួនគឺ

ពុទ្ធសករាជកើតក្រោយពេលព្រះពុទ្ធទ្រង់បរិនិព្វានមកដល់ឥឡូវ

គ្រឹស្តសករាជចាប់រាប់ពីពេលដែលព្រះយេស៊ូកើត(តែតាមគម្ពីរវចនាធិប្បាយពិស្ដារក្បាលទី១១ទំព័រ១០៤ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថាគ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថាព្រះយេស៊ូកើតនៅឆ្នាំណាពិតប្រាកដឡើយតែក៏មានការបញ្ជាក់មួយចំនួនថាព្រះយេស៊ូគ្រឹស្តកើតនៅថ្ងៃទី២៥ធ្នូរវាងព.ស.៥៤៣ឆ្នាំនេះបើតាមសៀវភៅប្រៀបធៀបសាសនារបស់លោក ត្រង ហៀងបោះពុម្ពឆ្នាំ២០០២ពីរាជធានីភ្នំពេញ)គឺមាន័យថាគ្រឹស្តសករាជកើតក្រោយព.ស.៥៤៣ឆ្នាំគឺក្នុងឆ្នាំព.ស.៥៤៤នោះឆ្នាំគ.ស.រាប់ជាទី១

មហាសករាជចាប់រាប់ក្រោយព.ស.៦២០គឺក្នុងឆ្នាំព.ស៦២១នោះឆ្នាំមហាសករាជរាប់ជាទី១(ខ្មែរសម័យនគរធំប្រើមហាសករាជនេះ)

ចុល្លសករាជចាប់ក្រោយព.ស.១១៨២ឆ្នាំគឺក្នុងឆ្នាំព.ស.១១៨៣នោះឆ្នាំចុល្លសករាជរាប់ជាទី១

នៅមានស័កមួយទៀតដែលខ្មែរបញ្ញត្តិប្រើគួបនឹងឆ្នាំទាំង១២ដែលជាស័កខ្លីមានឈ្មោះនៃស័កទាំង១០គួបនិងឆ្នាំគេរាប់ដូចតទៅតែចាប់រាប់ពីឆ្នាំកុរមកមុនគឺ៖

ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក=ស័កទី១

ឆ្នាំជូត ទោស័ក=ស័កទី២

ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក=ស័កទី៣

ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក=ស័កទី៤

ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក=ស័កទី៥

ឆ្នាំរោង ឆស័ក=ស័កទី៦

ឆ្នាំម្សាញ់ សប្ដស័ក=ស័កទី៧

ឆ្នាំមមី អដ្ឋស័ក=ស័កទី៨

ឆ្នាំមមេ នព្វស័ក=ស័កទី៩

ឆ្នាំវក សំរឹទ្ធិស័ក=ស័កសូន្យ(0)ត្រង់នេះស័កមា១០ឯឆ្នាំមាន១២លុះដល់សំរឹទ្ធិស័កត្រូវចាប់រាប់ពីឆ្នាំរកាជាឯកស័កជាថ្មីតទៅទៀត។ហើយស័កខ្លីដែលប្រើគួបនឹងឆ្នាំទាំង១២នេះគេប្រើឡើងតាំងឆ្នាំទី១នៃចុល្លសករាជមកម៉្លេះដែលកាលនោះត្រូវនឹងឆ្នាំកុរដូចនេះត្រូវផ្លាស់ឈ្មោះឆ្នាំពីឆ្នាំជូតដល់ឆ្នាំកុរក្នុងថ្ងៃដែលព្រះអាទិត្យគោចរចូលកាន់មេសរាសីក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំទីមួយគឺថ្ងៃមហាសង្រាន្ត។ដកស្រង់ចាកសៀវភៅ ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ភាគ១ របស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ។

សូមទានជ្រាប និងសូមជ្រាប៕

ពិធីបុណ្យនេះប្រជាជនខ្មែរ ក្មេង ចាស់ ប្រុស ស្រី នាំគ្មារៀបចំ

ទទួលទេវតា យកចង្ហាន់រាប់(ដាក់)បាត្រ ប្រគេនដល់ព្រះសង្ឃ

និងលេងល្បែងកម្សាន្តផ្សេងៗៗ...។

- សូមប្រិយមិត្ត សាកល្បងគណនា

សករាជទាំង៦ ក្នុងទំនៀមខ្មែរ៖