៤. បដិកូលមនសិការបព្វៈ
-ការពិចារណាអាការ ៣២ ជារបស់មិនស្អាត គឺ ៖
ធាតុដី មាន ២០ ដែលជារបស់មិនស្អាត ៖១. កេសា = សក់
-ព្រះយោគាវចរ គប្បីដកសក់មួយសសៃ ឬ ២ សរសៃដាក់លើបាតដៃហើយ កំណត់ពណ៌ជាដំបូង ។ ព្រះយោគី រមិលមើល នូវសក់ទាំងឡាយ សូម្បីក្នុងទីនៃសក់ ដែលដាច់ហើយក៏គួរ ។ សូម្បីព្រះយោគី រមិលមើលនូវសក់ទាំងឡាយ ដែលធ្លាក់ហើយ ក្នុងកែវទឹក ឬដែលធ្លាក់ហើយ ក្នុងចានបបររឹតតែគួរណាស់ទៅទៀត ។
២. លោមា = រោម
-រោមទាំងឡាយ គប្បីកំណត់មុន រោមតាមប្រក្រតីមាន ៩ មុឺន រណ្ដៅ មាន ៩ មុឺនរោម ។
៣. នខា = ក្រចក
-ក្រចកទាំងឡាយ ជាឈ្មោះនៃត្របក នៃក្រចកទាំងឡាយ ២០។
៤. ទន្តា = ធ្មេញ
-ធ្មេញទាំងឡាយ គឺឆ្អឹងធ្មេញ ៣២ នៃបុគ្គលអ្នកមានធ្មេញគ្រប់គ្រាន់ ។
៥. តចោ = ស្បែក
-ស្បែក គឺស្បែកដែលរុំព័ទ្ធសរីរៈទាំងមូលស្ថិតនៅ ។ កាយដែល បិទបាំងដោយសម្បុរថ្ងៃ មិនប្រាកដតាមពិត (បើស្បែកនេះត្រូវបកចេញអំពីរាងកាយទាំងមូលរបស់មជ្ឈិមបុរស ក៏នឹងមានប្រមាណពប៉ុនផ្លែពុទ្រា រូបកាយនេះ បើមិនត្រូវបិទបាំងដោយស្បែកដ៏ស្ដើង ដូចស្លាបរុយ តែកាយនេះបិទបាំងដោយស្បែក សូម្បីស្ដើងយ៉ាងនោះ ដែលបុគ្គលពាលប្រាសចាកបញ្ញាចក្ខុ រមែងមិនឃើញតាមសេចក្ដីពិត) ព្រះអដ្ឋកថា វិជយសូត្រ ។
៦. មំសំ = សាច់
-ពាក្យថា សាច់ គឺមានសាច់ ៩០០ ដុំ ។
៧. ន្ហារុ = សរសៃ
-ពាក្យថា សរសៃ គឺមានសរសៃ ៩០០ ។
៨. អដ្ឋិ = ឆ្អឹង
-ឆ្អឹងទាំងឡាយ គឺលើកលែងតែឆ្អឹងធ្មេញ ៣២ ចេញ ឆ្អឹងដ៏សេសមានចំនួន ៣០០ កំណាត់ ។
៩. អដ្ឋិមញ្ជំ = ខួរក្នុងឆ្អឹង
-ខួរក្នុងឆ្អឹង គឺខួរដែលតាំងនៅហើយ ខាងក្នុងនៃឆ្អឹងទាំងឡាយនោះៗ ។
១០. វក្កំ ឬទាច = តម្រងបស្សាវៈ (តម្រងនោម ឬហៅថាគ្រលៀន) ។
-តម្រងបស្សាវៈ គឺដុំសាច់ទាំងឡាយ ២ មានទងតែមួយ ។
១១. ហទយំ = បេះដូង
-បេះដូង គឺសាច់បេះដូង ។ បេះដូង សម្រាប់បុគ្គលទាំងឡាយ ដែលមានប្រាជ្ញា រីកបន្តិច សម្រាប់បុគ្គលទាំងឡាយ អ្នកមានប្រាជ្ញាទន់ ក្ដោបទៅវិញបន្តិច ។
-មួយទៀត ខាងក្នុងបេះដូងនោះ មានរណ្ដៅ ជាទីដក់នៅនៃឈាមប្រមាណកន្លះទូកដៃ ដែលមនោធាតុ និងមនោវិញ្ញាណធាតុ អាស្រ័យហើយប្រព្រឹត្តទៅ ក៏ឈាមនោះ សម្រាប់មនុស្សរាគចរិត ជាឈាមមានពណ៌ក្រហម សម្រាប់មនុស្សទោសចរិត ជាឈាមមានពណ៌ខ្មៅ សម្រាប់មនុស្សមោហចរិត ជាឈាមពណ៌ដូចជាទឹកសម្រាប់លាងសាច់ សម្រាប់មនុស្សវិតក្កចរិត ជាឈាមមានពណ៌ដូចជាសាច់ពពាយជ្រុង សម្រាប់មនុស្សសទ្ធាចរិត ជាឈាមមានពណ៌ដូចជាផ្កាកណិការ (ផ្កាម្លិះ) សម្រាប់មនុស្សមានបញ្ញាចរិក ជាឈាមមិនល្អក់ ស្អាត ថ្លា ស បរិសុទ្ធ ឬមានពន្លឺប្រាកដ ដូចជាកែវមណីជាតិ ដែលបុគ្គលច្នៃហើយ ។
១២. យកនំ = ថ្លើម
-ថ្លើម គឺដំបារនៃសាច់ទាំងគូ ។ មួយទៀត ថ្លើមនោះសម្រាប់មនុស្សល្ងង់ទាំងឡាយ ជាធម្មជាតធំ តែមួយគត់ប៉ុណ្ណោះឯង ។ សម្រាប់មនុស្សមានបញ្ញា ជាដុំតូចៗ មានពីរ ឬបីក៏មាន ។
១៣. កិលោមកំ = វាវ
-វាវ បានដល់ សាច់សម្រាប់រុំព័ទ្ធមាន ២ យ៉ាង ដោយប្រភេទដែលបិទបាំង និងមិនបិទបាំង ។
១៤. បិហកំ = ក្រពះ
-ក្រពះ បានដល់ សាច់ដែលមានទ្រង់ទ្រាយ ដូចជាអណ្ដាតក្នុងពោះ ។
១៥. បប្ផាសំ = សួត
-សួត គឺសាច់សួតមានប្រភេទ ៣២ កំណាត់ ។
១៦. អន្តំ = ពោះវៀនធំ
-ពោះវៀនធំ បានដល់ ខ្សែពោះវៀនធំ របស់មនុស្សប្រុសមានប្រវែង ៣២ ហត្ថ (ប្រហែលជា ៧ ម៉ែត) របស់ស្ត្រីមានប្រវែង ២៨ ហត្ថ (ប្រហែលជា ៦ ម៉ែត) បត់វៀន ចុះឡើងក្នុងទីទាំងឡាយ ២១ ផ្នត់ ។
១៧. អន្តគុណំ = ពោះវៀនតូច
-ពោះវៀនតូច គឺពោះវៀនជាគ្រឿងចងក្នុងទីនៃចង្វាយពោះ វៀនធំទាំងឡាយ ។
១៨. ឧទរិយំ = អាហារថ្មី
-វត្ថុដែលបុគ្គល ស៊ី ផឹក ទំពារ និងលិឍ មាននៅក្នុងពោះឈ្មោះថា អាហារថ្មី ។ អាហារថ្មីនោះមានពណ៌ ដូចជាអាហារដែលគេលេបចូលទៅ (ដូចជាកំអួតឆ្កែ) ។
-ឈ្មោះថា ពោះ គឺអវយវៈដែលរុំព័ទ្ធនូវពោះវៀនធំប្រាកដស្មើដោយការប៉ោង ។ នៅក្នុងពោះមានដង្កូវទាំងឡាយ ៣២ ហ្វូង ៣២ ត្រកូល ។
១៩. ករីសំ = អាហារចាស់
-ឧច្ចារៈ ឈ្មោះថា អាហារចាស់ គឺលាមក ។
២០. មត្ថលុង្គំ = ខួរក្នុងក្បាល ខួរក្បាល
-គំនរ នៃខួរដែលតាំងនៅ ក្នុងលលាដ៏ក្បាល ឈ្មោះថា ខួរក្នុងក្បាល ។
ក្នុងធាតុទឹក មាន ១២ ដែលជារបស់មិនស្អាត ៖ ២១. បិតំ្ត = ប្រមាត់
-ពាក្យថា ប្រមាត់ គឺប្រមាត់មាន ២ គឺប្រមាត់មានស្រោម ១ ប្រមាត់មិនមានស្រោម ១ ។
-កាលបើប្រមាត់មិនមានស្រោម កម្រើកហើយភ្នែកទាំងឡាយនៃសត្វទាំងឡាយ ជាធម្មជាតលឿង ស្រវាំង ខ្លួនញាប់ញ័រ រមាស់ ។
-កាលបើប្រមាត់ដែលមានស្រោម កម្រើកហើយ សត្វទាំង ឡាយ នឹងទៅជាឆ្កួត មានចិត្តរវើរវាយ លះបង់ចោលនូវហិរិ និងឱត្តប្បៈ ធ្វើនូវអំពើដែលគេមិនគួរធ្វើ និយាយនូវពាក្យដែលគេមិនគួរនិយាយ គិតនូវរឿងដែលបុគ្គលមិនគួរគិត ។
២២. សេម្ហំ = ស្លេស្ម
-ពាក្យថា ស្លេស្ម គឺស្លេស្មដែលមានប្រមាណពេញមួយបាតខាងក្នុងនៃសរីរៈ ។
២៣. បុព្វោ = ខ្ទុះ
២៤. លោហិតំ = ឈាម
-ពាក្យថា ឈាម គឺឈាមមាន ២ យ៉ាង គឺជាឈាមខាប់ ១ ឈាមរាវ ១ ។
២៥. សេទោ = ញើស
-ពាក្យថា ញើស គឺធាតុទឹកដែលហូរចេញអំពីរន្ធទាំងឡាយមានរន្ធរោមជាដើម ។
២៦. មេទោ = ខ្លាញ់ខាប់
-ពាក្យថា ខ្លាញ់ខាប់ គឺជ័រដែលខាប់ ។
២៧. អស្សុ = ទឹកភ្នែក
-ពាក្យថា ទឹកភ្នែក គឺធាតុទឹកដែលហូរចេញពីភ្នែកទាំងឡាយ។
២៨. វសា = ខ្លាញ់រាវ
-ពាក្យថា ខ្លាញ់រាវ គឺជ័ររាវ ។
២៩. ខេឡោ = ទឹកមាត់
-ធាតុទឹក ដែលលាយដោយពពុះព្ធដ៏ខាងក្នុងមាត់ ឈ្មោះថា ទឹកមាត់ ។
៣០. សិង្ឃាណិកា = ទឹកសំបោរ
-ទឹកមិនស្អាត ដែលហូរចេញមកអំពីខួរក្នុងក្បាល ឈ្មោះថា ទឹកសំបោរ ។
៣១. លសិកា = ទឹករំអិល
-សាកសព ជារំអិល ព្ធដ៏ខាងក្នុងនៃតំណក្នុងសរីរៈ ឈ្មោះថាទឹករំអិល ។ ទឹករំអិលនោះ ឋិតនៅខាងក្នុងនៃតំណ ១៨០ ញ៉ាំងកិច្ច គឺការបត់នូវតំណនៃឆ្អឹងទាំងឡាយឱ្យសម្រេច ។
-ទឹករំអិលនុ៎ះ នៃបុគ្គលណាមានតិច កាលបើបុគ្គលនោះ ក្រោកឡើង អង្គុយចុះ ឈានទៅមុខ ឈានថយក្រោយ បត់ចូល លាចេញ ឆ្អឹងទាំងឡាយ ក៏រមែងលាន់ឮសូរសំឡេងកដៈកដៈ ដូចជាបុគ្គលដើរផ្ទាត់ម្រាមដៃ យ៉ាងដូច្នោះឯង ។ កាលបុគ្គលនោះដើរទៅកាន់ផ្លូវឆ្ងាយ អស់ទីត្រឹម ១ យោជន៍ និង ២ យោជន៍ វាយោធាតុក៏កម្រើក ខ្លួនទាំងឡាយក៏លំបាក ។
-ទឹករំអិល នៃបុគ្គលណាមានច្រើន ឆ្អឹងទាំងឡាយ នៃបុគ្គលនោះ មិនលាន់ឮសូរសំឡេងកដៈកដៈ ក្នុងការកម្រើកទាំង ឡាយ មានការក្រោកឡើង អង្គុយចុះ ឈានទៅមុខ ឈានថយក្រោយ បត់ចូល លាចេញ ។ កាលបើបុគ្គលនោះ សូម្បីដើរទៅកាន់ផ្លូវឆ្ងាយ វាយោធាតុក៏មិនកម្រើក ខ្លួនទាំងឡាយ ក៏មិនលំបាក ។
៣២. មូត្តំ = ទឹកមូត្រ (បស្សាវៈ) ទឹកនោម
-អាការៈ ៣២ ដោយពិស្ដារ
-ការកំណត់ភាពនៃអាការ ថាជារបស់បដិកូល ៥ ប្រការ ដោយអំណាចនៃ ពណ៌ ទ្រង់ទ្រាយ ក្លិន ទីអាស្រ័យ និងឱកាស ។
(វិសុទ្ធិមគ្គភាគ ២ ទំព័រ៥២-៩៤)
No comments:
Post a Comment