គំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍នៅប្រាសាទទាវាវិនិច្ឆ័យ

គំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍នៅប្រាសាទទាវាវិនិច្ឆ័យ

ផ្ទាំងគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍

ផ្នែកខាងមុខព្រះស្វេតឆត្រ

(សាគូ សាមុត  សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រៀបរៀងដោយ លោក ឯក ច័ន្ទដារ៉ារិទ្ធ

មន្រ្តីអភិរក្យនៃក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង

 រូបទី១ ខាងឆ្វេង

នេះកាលព្រះបាទជនកបានរៀបអភិសេក ព្រះរាមជាមួយ

នាងសីតានៅនគរមិថិឡា ៚

ស្តេចក្តីពិស្តា

ព្រះជនកសោយរាជ្យនៅនគរមិថិឡាមានធ្នូមួយយ៉ាងធ្ងន់ព្រះអង្គបានប្រកាសរក អ្នកមានឫទ្ធិខ្លាំងពូកែឲ្យលើកធ្នូនោះរួចព្រះអង្គនឹងរៀបអភិសេកនាងសីតាឲ្យជាមហេសី។ មានស្តេចជាច្រើននគរ នាំគ្នាមកសាកល្បងលើកធ្នូនេះតែគ្មាននរណាម្នាក់លើករួចសោះឡើយ។ ឥសីព្រះវសិភៈនិងឥសីពិស្វាមិត្រក៏បាននាំព្រះរាមមកលើកធ្នូនេះរួចដូចបំណង។ព្រះជនកក៏បានរៀបអភិសេកព្រះរាមជាមួយ នាងសីតាធ្វើជាមហេសីនៅចំពោះព្រះភក្រ្តព្រះបាទទសរថជារាជបិតាហើយក៏វិលទៅនគរព្វយុធ្យាវិញ។

(អត្ថបទកែសម្រួលដោយ សាគូ សាមុត ទំព័រ២៤-២៥ចំណងជើងទី០៩សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី២ ខាងស្តាំ

នេះកាលព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍បាននាំនាងសីតាយាងចូលអយុធ្យាហើយ

បានប្រយុទ្ជជាមួយយក្យរាមឥសូរនៅពាក់កណ្តាល់ផ្លូវ ៚

ស្តេចក្តីពិស្តា

ក្រោយពិធីអភិសេកព្រះរាមហើយ   ព្រះរាមបាននាំព្រះនាងសីតាជាមហេសីយាងចូលនគរ

ព្វយុធ្យាវិញ។លុះដល់ពាក់កណ្តាលផ្លូវក៏បានជួបនឹងយក្សមួយឈ្មោះរាមឥសូរដែលប៉ុនប៉ងដណ្តើម នាងសីតាពីព្រះរាម​ក៏កើតជាជម្លោះឲ្យមានការប្រយុទ្ធគ្នាកើតឡើង​រាមឥសូរដឹងខ្លួនថាមិនអាចឈ្នះព្រះរាម ក៏ប្រគល់ធ្នូរបស់ខ្លួនថ្វាយព្រះរាមៗក៏លើកលែងទោសឲ្យរាមឥសូរ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៥ចំណងជើងទី១០ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៣ ខាងឆ្វេង

នេះកាលព្រះរាមលាព្រះបិតាចេញទៅបួសនៅក្នុងព្រៃដោយរួមដំណើរជាមួយ

ព្រះលក្ម្សណ៍និងនាងសីតាទៅជាមួយផង ៚

សេចក្តីពិស្តា

លុះព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍បានមកដល់នគរហើយ​​​​​​     ព្រះបាទទសរថលើកព្រះរាមឲ្យគ្រងរាជ្យស្នងព្រះអង្គ តែខណៈនោះ  ព្រះនាងកៃកេសីបានឡើងមកជំទាស់ពុំព្រម​ ហើយស្នើសុំឲ្យព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះនាងគឺព្រះភិរុតឡើងសោយរាជ្យវិញទៅតាមការសន្យារបស់ព្រះបាទទសរថ។នាងសុំឲ្យបំបរ

បង់ព្រះរាមទៅនៅក្នុងព្រៃគំរប់១៤ឆ្នាំដើម្បីបួសជាឥសី។នាងកោសូរីយាជាមាតាបានយាងទៅឃាត់តែព្រះរាមមិនព្រមស្តាប់សោះ។ព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៏និងព្រះនាងសីតាបានយាងចូលព្រៃតាមបំណងរបស់នាងកៃកេសីនិងរាជបិតា។ក្សត្រទាំងបីអង្គយាងទៅដល់អាស្រមមហាឥសី រួចបានជួបនឹងកូខ័នជាស្តេចថ្មើរព្រៃដែលបានជួយយកអាសារព្រះអង្គក្នុងការឆ្លងទន្លេយ៉ាងលំបាក។តមកក្សត្រទាំងបីព្រះអង្គយាងទៅដល់ព្រៃមួយនៅខាងនាយទន្លេគង្គា។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៥ចំណងជើងទី១១ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៤ ខាងស្តាំ

នេះកាលក្រុងរាពណ៍ចាប់នាងសីតាទៅនគរលង្កា​

 តាមផ្លូវ ក្រុងរាពណ៍បានប្រយុទ្ធជាមួយជតាយុ ៚

ស្តេចក្តីពិស្តា

ក្រុងរាពណ៍បាននាំយក្យមហារីកជាក្លើទៅកាន់អាស្រមព្រះរាម ហើយឲ្យមហារីកប្រែកាឡាជាប្រើសមាសបញ្ឆោតនាងសីតា។ពេលនាងសីតាឃើញប្រើស ក៏ចង់បានស្បែកមកក្រាលអង្គុយក៏សុំឲ្យព្រះរាមបាញ់ប្រើសនោះ។ពេលព្រះរាមកំពុងតាមប្រើសនោះ ក្រុងរាពណ៍ក៏កាឡាជាឥសីចូលទៅក្បែរនាងសីតារួចក៏ឆក់យកនាងសីតាដាក់លើរាជរថហោះទៅ។នៅពេលហោះបានបន្តិច ជួបនឹងជតាយុ(ជាសត្វស្លាប)ក៏ច្បាំងគ្នា ក្រុងរាពណ៍ដោះចិញ្ចៀនពីនាងសីតាចោលទៅលើជតាយុបាក់ស្លាបនិងរបួសធ្ងន់ ឯនាងសីតាបានទម្លាក់ស្បៃនិងផ្តាំឲ្យពួកស្វាជួយប្រាប់ព្រះរាមផង។ក្រុងរាពណ៍ទៅដល់នគរលង្កា យកនាងទៅទុកនៅប្រាសាទក្នុងសួនអសោកដោយមានអ្នកបំរើស្រីៗយ៉ាងច្រើន។ពេលក្រុងរាពណ៍ចូលទៅចែចង់នាងសីតា នាងមិនព្រំ ហើយក្រុងរាពណ៍ក៏មិនបង្ខំខ្លាចនាងសម្លាប់ខ្លួន។ពេលក្រុងរាពណ៍ចូលទៅជិតនាងម្តងៗចេះតែក្តៅក្រហាយក្នុងខ្លួនមិនអាចប៉ះពាល់នាងបានឡើយ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៧ចំណងជើងទី១៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៥ ខាងឆ្វេង

នេះកាលហនុមាននិងសុគ្រីពមកថ្វាយបង្គុំព្រះរាម

ហើយសុំព្រះរាមឲ្យជួយច្បាំងនឹងពាលី ៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាមធ្វើដំណើរទៅមុខទៀត ហើយក៏សំរាកក្រោមដើមឈើធំ ពេលនោះមានស្វាសមួយឈ្មោះហនុមានជាស្វាខ្លាំងពូកែ បានបូតស្លឹកឈើទម្លាក់លើព្រះរាម។ព្រះលក្ម្សណ៍បានយកធ្នូបាញ់ តែហនុមានចាប់សរជាប់រហូត។ពេលព្រះរាមដឹងខ្លួនឡើងបានហៅហនុមានឲ្យចុះមក។ហនុមានឃើញព្រះរាមមានកងចក្រនៅនឹងបាតដៃបាតជើងដឹងថាជាអ្នកមានបុណ្យ ក៏ចុះមកគោរព និងសុំនៅធ្វើជាសេនាព្រះរាម។គ្រានោះសុគ្រីពដែលជាឪពុកមាហនុមានបានសុំឲ្យព្រះរាមឲ្យជួយសម្លាប់ពាលី។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៧-២៨ចំណងជើងទី២១ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៦ ខាងស្តាំ

នេះកាលសូគ្រីពច្បាំងនឹងពាលីៗត្រូវព្រះរាមលួចបាញ់ស្លាប់ ៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាមបានឲ្យសុគ្រីពចូលទៅប្រយុទ្ធជាមួយពាលីដែលជាបងនៅលើអាកាស។ព្រះរាមបានផ្លែងសរទៅពាលីចាប់សរបានដាក់លើជើងពានមាសហើយអង្វរសរឲ្យឈប់៧ថ្ងៃសិនដើម្បីរៀបចំពិធីបុណ្យសិន ពេលផ្តាំផ្ញើកូន ចៅ ក្មួយ និងរៀបចំពិធីរួចហើយ សរនោះក៏ស្ទុះមកចាក់ពាលីស្លាប់ទៅ ហើយសរហោះចូលទៅក្នុងបំពង់របស់ព្រះរាមវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៧-២៨ចំណងជើងទី២១ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៧ ខាងឆ្វេង

នេះកាលហនុមានជួយនាងសីតាកំពង់ធ្វើអត្តឃាតដោយចងកសម្លាប់

ខ្លួននៅដើមឈើក្នុងសួនឧស្យានអសោក ៚

សេចក្តីពិស្តា

នាងសីតានឹកខឹងនឹងក្រុងរាពណ៍ចេះតែមកចែចង់ជាច្រើនដងពេកក៏ចេញទៅចងកនឹងដើមឈើនៅក្នុងសួន។ទើបឡើងលើដើមឈើហើយយកសំពត់ចងកជាប់នឹងមែកឈើ ឯហនុមានក៏លបមើលឃើញនាងសីតាក៏ប្រុងចាំមើល លុះនាងសីតាទំលាក់ខ្លួនចុះពីចុងឈើមក ហនុមានស្ទុះទៅទ្រជើងនាងពីក្រោម រួចទូលប្រាប់នាងសីតាតាមដំណើររឿងសព្វគ្រប់ដោយបង្ហាញជចិញ្ចៀននិងស្បៃឲ្យនាងជឿ។នាងសីតាយំសោក ហើយផ្តាំឲ្យព្រះរាមមកជួយនាងផង។មុនហនុមានត្រឡប់ទៅវិញ ដើរបំផ្លាញសួនអសោកនោះខូចខ្ទេចខ្ទីអស់។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៩ចំណងជើងទី២៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

 រូបទី៨ ខាងស្តាំ

នេះកាលហនុមានត្រូវឥន្រ្ទជិតចាប់បាន ៚

សេចក្តីពិស្តា

ហនុមានលានាងសីតា​ លោតបេះបោចបំផ្លាញអស់ផ្លែឈើក្នុងឧទ្យាន សេនាយក្យផ្អើលចាប់។

ហនុមានចាក់ពលយក្យស្លាប់ដួលគរលើគ្នា។ នាងសីតាចេញទៅឃាត់តែហនុមានពុំស្តាប់ព្រះនាងសោះ។សហស្សកុមារជាកូនរាពណ៏ចេញមកចាប់ ប៉ុន្តែហនុមានទាញរាជរថបោកបំបាក់ខ្ទេចរួចក៏សម្លាប់សហស្សកុមារនិងពលសេនាអស់ជាច្រើន។ក្រុងរាពណ៍ចាត់ឲ្យឥន្រ្ទជិតនិងអតិកាយឲ្យចេញមកចាប់។អតិកាយកាឡាខ្លួនយ៉ាងធំ ប៉ុន្តែត្រូវហនុមានលោតទៅធាក់ដូលត្មោលទាំងជំហរ។ឥន្រ្ទជិតថ្លែងសរជានាគចាប់ចងហនុមានបានដូចប្រាថ្នា។

(រឿងរាមកេរ្តិ៍ដោយ លាង ហាប់អាន ទំព័រ១៩)

 រូបទី៩ ខាងឆ្វេង

នេះកាលក្រុងរាពណ៍ចាក់ប្រេងដុតហនុមានឆេះយ៉ាងសន្ធោសន្ធៅហនុមាន

ហោះទៅលើអាកាសហើយបេះបោចក្រណាត់ដែលឆេះនោះទម្លាក់មក

ក្រោមឆេះបុរីលង្កាមួយភាគធំ ៚

សេចក្តីពិស្តា

          ក្រុងរាពណ៏ ប្រើឲ្យពេជ្ឈឃាដ នាំហនុមានទៅវាយ ប៉ុន្តែធ្វើអ្វីក៏ពុំស្កៀបហនុមានសោះ។ហនុមានប្រាប់ថាបើចង់ឲ្យស្លាប់ស្រួល ត្រូវយកសំពត់ជ្រលក់ប្រេងមករុំជុំវិញខ្លួនវាមួយសែនដុំ រួចយកភ្លើងមកដុត។រាពណ៏ក៏ធ្វើតាមដោយរុំខ្លួនហនុមានពុំជិតសោះ រាពណ៏ខឹងណាស់​ ហើយឆក់យកស្បៃរុំកាយនាងបណ្ឌោគីរីទាំងកំហឹងបណ្តាលឲ្យនាងលេចកេរ្តិ៍ខ្មាសកណ្តាលវាល។នៅពេលដុតឆេះហនុមានក៏ស្ទុះហោះ ធ្វើឲ្យភ្លើងធ្លាក់មកឆេះក្រុងលង្កាខ្ទេចខ្ទីអស់។

(រឿងរាមកេរ្តិ៍ដោយ លាង ហាប់អាន ទំព័រ១៩-២០)

 រូបទី១០​ ខាងស្តាំ

នេះកាលនាងបុញ្ជកាយកាឡាខ្លួនជានាងសីតាស្លាប់បណ្តែតទឹកដើម្បីឲ្យ

ព្រះរាមឃើញ​ ៚

សេចក្តីពិស្តា

កាលក្រុងរាពណ៏ប្រើនាងបុញ្ញ​កាយជាកូនពិភេកឲ្យកាឡាខ្លួនជានាងសីតាស្លាប់បណ្តែតទឹកទៅក្បែរព្រះរាមដើម្បីឲ្យព្រះរាមលើកទ័ពដកថយ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣០ចំណងជើងទី៣៧ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១១ ខាងឆ្វេង

នេះកាលព្រះរាមព្រះលក្ម្សណ៍ ឃើញសពអណ្តែតទឹក​ ស្គាល់ជាក់ជាព្រះនាងសីតា ស្មានថានាងស្លាប់មែន ក៏ទ្រង់ព្រះកន្សែង៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៏ឃើញសពព្រះនាងសីតាអណ្តែតទឹកដូច្នេះ ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះកន្សែងវិយោគ។ហនុមានសុំយកសពនេះទៅបូជាពិសោធន៍ ដោយចាត់នាយទាហានឲ្យព័ទ្ធជុំ រីឯហនុមានចាំនៅលើអាកាស។ពេលភ្លើងឆេះនាងបញ្ញកាយស្ទុះហោះឡើង ត្រូវហនុមានចាប់បានយកមកថ្វាយព្រះរាម ព្រះរាមឲ្យសុគ្រីពពិចារណា ទើបដឹងថាកូនពិភេកក៏លេងវិញ។ហនុមានជូននាងទៅដល់កណ្តាលផ្លូវ ក៏សាហាយនឹងនាងរហូតមានផ្ទៃពោះ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣០-៣១ចំណងជើងទី៣៧ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១២ ខាងស្តាំ

នេះកាលព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍និងហនុមានធ្វើពិធីបូជាសព

នាងសីតា​ ៚

សេចក្តីពិស្តា

នេះកាលនាងបុញ្ញកាយត្រូវភ្លើងក៏ស្ទុះហោះរត់ទៅប្រទះនឹងហនុមានៗចាប់នាងបុញ្ញកាយបាន នាំមកថ្វាយព្រះរាមៗចាត់ឲ្យសុគ្រីពសង្កេតមើលទើបដឹងថាជាកូនពិភេក ក៏ទ្រង់លែងទោសឲ្យហនុមានជូននាងទៅវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣០-៣១ចំណងជើងទី៣៧ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៣ ខាងឆ្វេង

        នេះកាលព្រះរាមប្រើសុគ្រីពឲ្យលើកថ្នល់ឆ្លងសមុទ្រទៅក្រុងលង្កា ៚

សេចក្តីពិស្តា

          ព្រះរាមប្រើសូគ្រីពឲ្យរៀបចំធ្វើធ្វើថ្នល់ដោយឲ្យពលស្វាទាំងអស់ទៅជញ្ជូនថ្មដាក់ក្នុងសមុទ្រ។ ពេលនោះសុគ្រីពប្រើហនុមាននិងនិលផាត់ឲ្យជញ្ជូនថ្ម និលផាត់បានទៅជញ្ជូនថ្មមក ឯហនុមាននៅចាំទទួល។ឯពលស្វាក៏ត្រូវជញ្ជូនថ្មទាំងអស់ដែរ។និលផាត់ហោះទៅយកថ្មមកឲ្យហនុមានទំលាក់ឲ្យហនុមានទទួល ហនុមានយកតែដៃមួយ ជើងមួយទទួលថ្ម ឯដៃមួយទៀតលេងបាស្ការ។​និលផាត់ខឹងណាស់ឲ្យហនុមានទៅយកថ្មម្តងវិញ ហនុមានទៅយកថ្មបានច្រើនមកទំលាក់លើខ្លួននិលផាត់ៗខឹងក៏កើតមានការទាស់គ្នា។​ទើបព្រះលក្ម្សណ៍មកឃាត់មិនឲ្យមានការទាស់គ្នា។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣១ ចំណងជើងទី៣៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៤ ខាងស្តាំ

នេះកាលហនុមានយកព្រះពន្លាព្រះរាមដាក់ក្នុងមាត់ដើម្បីការពារ

ព្រះរាមពីការចាប់របស់វៃយរាពណ៍ ៚

សេចក្តីពិស្តា

នេះកាលពិភេកទួលព្រះរាមថា វៃយរាពណ៏ជាក្មួយក្រុងរាពណ៍នៅនគរបាតាលបានទៅតាំងវិធីស្លថ្នាំសន្តំនៅព្រៃសំសានដើម្បីចាប់ព្រះរាម។ព្រះរាមជ្រាបហើយឲ្យរៀបចំប្រយ័ត្នការ។លុះដល់ថ្ងៃកំណត់ ពិភេកទាយនោះ វេលាយប់ហនុមានកាឡាខ្លួនយ៉ាងធំយកព្រះពន្លាព្រះរាមដាក់ក្នុងមាត់​ ហើយឲ្យសេនាចាំយាមខាងក្រៅរហូតដល់ផ្កាយព្រឹករះទើបផុតពីគ្រោះថ្នាក់។

            ពេលវៃយរាពណ៍ស្លថ្នាំរួច​បានកាឡាខ្លួនជាស្វា ចូលមកបន្លំស្តាប់ការសម្ងាត់ក្នុងកងទ័ពព្រះរាម ក៏ដឹងការទាំងអស់។កាលនោះ វៃយរាពណ៍ទៅផ្លុំកាំភ្លោះកែវបន្លំធ្វើជាផ្កាយព្រឹករះ ពេលនោះទ័ពស្វាស្មានថាផ្កាយព្រឹករះមែនក៏ដេកលក់អស់។ទើបវៃយរាពណ៍សែកមន្តសន្តំហើយចូលទៅបីព្រះរាមក្នុងព្រះពន្លាជ័យបានយកទៅឋានបាតាល។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣២ ចំណងជើងទី៤៧សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៥ ខាងឆ្វេង

នេះកាលវៃយរាពណ៍ចាប់ព្រះរាមដាក់ទ្រុង ៚

សេចក្តីពិស្តា

        នេះកាលវៃយរាពណ៍លួចយកព្រះរាមបានហើយលីហោះទៅនគរបាតាលរួចដាក់ទ្រុងជាមួយយក្យឈ្មោះវៃយវេតដើម្បីស្ងោរទាំងរស់ ព្រោះវៃយវេតជាអ្នកឃាត់វៃយរាពណ៍មិនឲ្យទៅច្បាំងនឹងព្រះរាម។វៃយរាពណ៍បានបង្គាប់សេនាឲ្យដាំទឹកក្តៅដើម្បីស្ងោរព្រះរាមនិងវៃយវេត។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣២ ចំណងជើងទី៤៩សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៦ ខាងស្តាំ

នេះកាលហនុមានហែកទ្រុងរំដោះយកព្រះរាមចេញ  ៚

សេចក្តីពិស្តា

បន្ទាប់ពីហនុមានយកដួងចៃវៃយរាពណ៍បានហើយ ទើបសម្លាប់វៃយរាពណ៍បាន ហើយហនុមានឲ្យវៃយវេតនិងមច្ឆានុព្វទៅរក្សានគរបាតាល។ហនុមានហែកទ្រុងយកព្រះរាមចេញហើយហោះយកព្រះរាមមកដាក់ក្នុងព្រះពន្លាដូចដើមវិញ ដល់ព្រះរាមភ្ញាក់ឡើង ហនុមានបានក្រាបទូលតាមដំណើរ តែព្រះរាមមិនជឿសោះ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៣ ចំណងជើងទី៥៥ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៧ខាងស្តាំ

នេះកាលព្រះរាម បានលើកទ័ពទៅច្បាំងនឹងកុម្ភការណ៍ ៚

សេចក្តីពិស្តា

ក្រុងរាពណ៏ចាត់ប្រើអាមាត្រឲ្យទៅអញ្ជើញកុម្ភការណ៍ជាប្អូនមកជួយសងសឹក។កុម្ភការណ៍និយាយរំលឹកបងថា រឿងហេតុនេះកើតឡើងមកតែពីនាងសូរបនខាទៅចង់ប្រុសខុសក្រមក្រឹត្យ ហើយខុសពីទសមុខលោភតណ្ហាទៅលួចយកព្រះនាងសីតាមកតែប៉ុណ្ណោះ។ក្រុងរាពណ៍និយាយបញ្ចុះបញ្ចូលលួងលោមប្អូនឲ្យស្លុងចិត្តរហូតដល់ព្រមលើកទ័ពចេញទៅច្បាំង។

(រឿងរាមកេរ្តិ៍ដោយ លាង ហាប់អាន ទំព័រ២៦)

រូបទី១៨ ខាងឆ្វេង

នេះកាលព្រះលក្ម្សណ៍ត្រូវលំពែង (មោង្គស័ក្ខ )កុម្ភការណ៌ ៚

សេចក្តីពិស្តា

កាលព្រះរាមប្រើព្រះលក្ម្សណ៍ឲ្យលើកទ័ពទៅច្បាំងនិងកុម្ភការណ៌ ហនុមាននិងអង្គទនាំគ្នាទៅពួនមាត់ទ្វារចូលក្រុងលង្កា​ ពេលឃើញកុម្ភការណ៌ដើរមកដល់ ហនុមានក៍ប្រយុទ្ធជាមួយកុម្ភការណ៌រហូតដណ្តើមសុគ្រីពបានមកវិញ។ក្រុងរាពណ៍ឲ្យកុម្ភការណ៌ជិះរាជរថទឹមរាជសីហ៍នាំទ័ពចូលច្បាំងនឹងព្រះរាមៗឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍ជិះរាចរថទឹមសេះនាំទ័ពចូលទៅច្បាំងកុម្ភការណ៌។ ព្រះលក្ម្សណ៍ត្រូវលំពែង(មោង្គស័ក្ខ)របស់កុម្ភការណ៌រហូតដូលសន្លប់។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៨ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី១៩ ខាងស្តាំ

នេះកាលកុម្ភការណ៌បញ្ឆោតសុគ្រីពឲ្យដកដើមរាំង ហើយកុម្ភការណ៌ក៏

ចាប់សុគ្រីពបាន ៚

ស្តេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាមបញ្ជាឲ្យ សុគ្រីព អង្គទ ហនុមាន លើកទ័ពទៅច្បាំងនឹងកុម្ភកាណ៌។កុម្ភកាណ៌បញ្ឆោតឲ្យសុគ្រីពដកដើមរាំងកាល បើសុគ្រីពដករួច កុម្ភកាណ៌សុខចិត្តចាញ់។សុគ្រីពប្រឹងដកដើមរាំងកាលទាល់តែអស់កំលាំង ហើយកុម្ភកាណ៌ចាប់សុគ្រីពបាន។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៦សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២០ ខាងស្តាំ

នេះកាលព្រះរាមឃើញព្រះលក្ម្សណ៍ត្រូវមោង្គស័ក្ខ

របស់កុម្ភកាណ៌ទ្រង់ក៏ព្រះកន្សែង ៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាមឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍ជិះរាជរថទឹមសេះនាំទ័ពចូលច្បាំងនឹងកុម្ភកាណ៌។ព្រះលក្ម្សណ៍ត្រូវកុម្ភកាណ៍ចោលនឹងមោងស័ក្ខដួលសន្លប់។

ព្រះរាមឃើញព្រះលក្ម្សណ៍សន្លប់ក៏ទ្រង់ព្រះកន្សែងហើយពិភេកទទួលថាត្រូវព្យាបាលឲ្យមុនព្រះអាទិត្យរះ បើមិនដូច្នោះទេនឹងត្រូវស្លាប់។ព្រះរាមឲ្យហនុមានទៅឃាត់ព្រះអាទិត្យកុំឲ្យរះហើយទៅរកវល្លិជណ្តើរស្វាមកព្យាបាលឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍ជាទើបនាំចូលព្រះពន្លាវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៨-៥៩សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២១ ខាងឆ្វេង

នេះកាលហនុមានហោះទៅឃាត់ព្រះអាទិត្យកុំឲ្យរះដើម្បី

ជួយព្យាបាលព្រះលក្ម្សណ៍ ៚

សេចក្តីពិស្តា

ពិភេកហោរាទូលព្រះរាមថា តែព្រះអាទិត្យរះឡើងកាលណាព្រះលក្ម្សណ៍នឹងក្ស័យ។ព្រះរាម

ឲ្យហនុមានទៅរកថ្នាំផ្សុំឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍ ប៉ុន្តែនៅខ្វះថ្មរ័តន៍មួយដុំទៀតនៅក្រុងលង្កា ទើបព្រះរាមប្រើហនុមានហោះទៅឃាត់ព្រះអាទិត្យកុំអាលឲ្យរះ ហើយហនុមានរកថ្មរ័តន៍បានមកឲ្យពិភេកផ្សុំថ្នាំបង្កាត់មុខលំពែងរួចហើយព្រះរាមនាំព្រះលក្ម្សណ៍នូវសេនាយោធពលវិលទៅព្រះពន្លាជ័យវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៨-៥៩សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២២ ខាងឆ្វេង

នេះកាលកុម្ភកាណ៌ច្បាំងជាមួយព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍ ៚

សេចក្តីពិស្តា

ក្រុងរាពណ៍បានបញ្ជាឲ្យកុម្ភកាណ៌លើកទ័ពមកច្បាំងនឹងព្រះរាមដោយជិះរាជរថទឹមរាជសីហ៍។

ហនុមានទៅកាឡាខ្លួនជាស្រីសួគ៌មករាំពីមុខកុម្ភកាណ៌ឲ្យដាច់ពិធី។កុម្ភកាណ៌លើកទ័ពចូលច្បាំងដោយជិះរាជរថទឹមរាជសីហ៍ឯព្រះរាមជិះរាជរថទឹមសេះផ្លែងសរព្រហ្មមាសត្រូវកុម្ភកាណ៌ស្លាប់ពេលនោះទៅ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៥,៦២សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

ផ្ទាំងគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍

ផ្នែកខាងលើឈាងខាងត្បូងនិងខាងជើងព្រះស្វេតឆត្រ

រូបទី២៣ ខាងស្តាំខាងត្បូងផ្នែកខាងត្បូងព្រះស្វេតឆត្រ

នេះកាលមហារីកកាឡាខ្លួនជាប្រើសសមាសដើម្បីបញ្ឆោតព្រះរាម

ហើយក្រុងរាពណ៍ក៏ចាប់ នាងសីតាហោះទៅលង្កា ៚

សេចក្តីពិស្តា

ក្រុងរាពណ៍បាននាំយក្យមហារីកដែលជាក្លើទៅកាន់អាស្រមព្រះរាមហើយឲ្យមហារីកប្រែកាឡាខ្លួនជាប្រើសមាសបញ្ឆោតនាងសីតា។ពេលនាងសីតាឃើញប្រើសក៏ចង់បានស្បែកយកមកក្រាលអង្គុយក៏សុំឲ្យព្រះរាមបាញ់ប្រើសនោះ។ពេលព្រះរាមកំពុងតាមប្រោសនោះក្រុងរាពណ៍ក៏កាឡាខ្លួនជាឥសីចូលទៅក្បែរនាងសីតារួចក៏ឆក់នាងដាក់លើរាជរថហោះយកទៅ។ចូលទៅក្បែរនាងសីតារួចក៏ឆក់នាងសីតាដាក់លើរាជរថហោះយកទៅ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៦-២៧ ចំណងជើងទី១៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២៤ ខាងឆ្វេងផ្នែកខាងត្បូងព្រះស្វេតឆត្រ

នេះកាល នាងសីតាឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍ចេញទៅជួយព្រះរាម ៚

សេចក្តីពិស្តា

កាលព្រះរាមបាញ់សម្លាប់ប្រើសមាសកាឡាខ្លួននោះហើយ ព្រលឹងអសុរៈនោះ ក៏ក្លែងជាសម្លេងស្រែកដង្ហើយហៅព្រះលក្ម្សណ៍ឲ្យចេញទៅជួយ។នាងសីតាឮច្បាស់ជាសម្លេងរបស់ព្រះស្វាមី ក៏បង្ខំព្រះលក្ម្សណ៍ចេញទៅតាម។ខណៈនោះដែលព្រះល្ម្សណ៍យាងចេញផុតពីអាស្រម ក្រុងរាពណ៍កាឡាជាឥសី​ហើយចាប់ នាងសីតាហោះទៅក្រុងលង្កាបាត់ទៅ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ២៦-២៧ ចំណងជើងទី១៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២៥ ខាងឆ្វេង​ ខាងជើងព្រះស្វេតឆត្រ

នេះកាលហនុមានចែចង់ស្នេហាជាមួយនាងបញ្ញាកាយដែលជាកូនពិភេក ៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាម​ ព្រះលក្ម្សណ៍ឃើញសពនាងសីតាអណ្តែតទឹកព្រះអង្គក៏ទ្រង់ព្រះកន្សែងវិយោគ។ហនុមានសុំយកសពនេះទៅបូជាពិសោធន៍ដោយចាត់នាយទាហានយាមព័ទ្ធជុំវិញ រីឯហនុមានចាំនៅលើអាកាស។ពេលភ្លើងឆេះ នាងបុញ្ញកាយហោះឡើងត្រូវហនុមានចាប់បានយកមកថ្វាយព្រះរាម។ព្រះរាមឲ្យសុគ្រីពពិចារណាដឹងថាជាកូនពិភេកក៏ដោះលែងទៅវិញ។ហនុមានជូននាងទៅដល់កណ្តាលផ្លូវក៏សាហាយនឹងនាងរហូតមានផ្ទៃពោះ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣០-៣១ ចំណងជើងទី៣៨ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២៦ ខាងស្តាំ​ ផ្នែកខាងជើងព្រះស្វេតឆត្រ

នេះកាលជំពូពានបំផ្លាញពិធីឥន្រ្ទជិត ៚

សេចក្តីពិស្តា

          នេះកាលឥន្រ្ទជិតទៅតាំងពិធីនៅក្រោមដើមនីរូចន្ទី ពិភេគហោរាក្រាបទួលព្រះរាមៗជ្រាបហើយប្រើជំពូពានទៅបំផ្លាញពិធីឥន្រ្ទជិត។ជំពូពានកាឡាខ្លួនជាខ្លាឃ្មុំខាំមែកឈើទំលាក់លើឥន្រ្ទជិតៗក៏ដាច់ពិធី។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣៥ ចំណងជើងទី៦៥ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

ផ្ទាំងគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍

ផ្នែកខាងលើព្រះស្វេតឆត្រ

រូបទី២៧ លើព្រះស្វេតឆត្រខាងលិច

នេះកាលព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍៍ចម្បាំងនឹងគុជគីរីវ័ននិងគុជគីរីធ្ធរដែល

ជាកូនក្រុងរាពណ៍៚

សេចក្តីពិស្តា

មានយក្យពីរជាកូនក្រុងរាពណ៍គឺគជគិរីវ័ននិងគជគិរីធរដែលមានច្រមុះជាប្រមោយដំរីនៅឯឋានបាតាលដឹងថាក្រុងរាពណ៍មានចម្បាំងជាមួយនឹងព្រះរាមក៏លាអស្សកាន្ទដែលជាឪពុកធម៌ឡើងមកគាល់ក្រុងរាពណ៍ដែលជាបិតា។ក្រុងរាពណ៍បានឲ្យនាងមន្ទោគិរីតាំងសិល្ប៍បង្កើតជាពលនិងប្រស់ពលដែលស្លាប់ឲ្យរស់ឡើងវិញ។ហនុមានកាឡាខ្លួនជាក្រុងរាពណ៍ទៅដឹកដៃនាងមន្ទោគិរីពីរោងពិធី ទៅចែចង់ហើយឲ្យជម្ពូពាននិងនិលនន្ទបំផ្លាញកន្លែងពិធីនោះចោល។ព្រះលក្ម្សណ៍ផ្លែងសរសម្លាប់គជគិរីវ័ននិងគជគិរីធរស្លាប់ ឯក្រុងរាពណ៍វិលចូលនគរវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៤១-៤២  ចំណងជើងទី១១២,១១៦សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២៨ លើស្វេឆត្រខាងកើត

នេះកាលព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍ច្បាំងនឹងយក្យអស្សកាន្ទ ៚

សេចក្តីពិស្តា

យក្យមួយឈ្មោះអស្សកាន្ទនៅនគរចក្រវាឡជាសម្លាញ់នឹងក្រុងរាពណ៍ដឹងថាក្រុងរាពណ៍ស្លាប់ក៏លើកទ័ពមកច្បាំងនឹងព្រះរាម។អស្សកាន្ទជិះរាជរថចូលមកប្រយុទ្ធជាមួយព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍។ហនុមានហោះទៅប្រយុទ្ធនឹងអស្សកាន្ទលើរាជរថរហូតបាក់រាជរថអស់ ហើយព្រះរាមផ្លែងសរត្រូវអស្សកាន្ទស្លាប់ទៅ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៤៤  ចំណងជើងទី១៣២,១៣៣សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី២៩ លើព្រះស្វេតឆត្រ​ខាងជើង

នេះកាលអង្គត ហនុមាន​និងពលស្វាចងថ្នល់ទៅនគរលង្កា ៚

សេចក្តីពិស្តា

        ព្រះរាមចាត់ឲ្យសុគ្រីពទៅពិនិត្យនិងរៀបចំធ្វើថ្នល់កាត់សមុទ្រទៅនគរលង្កា ដោយឲ្យពលស្វាទាំងអស់ជញ្ជូនថ្មទៅទំលាក់ក្នុងសមុទ្រ។និលផាត់បានទៅជញ្ជូនថ្មមក ឯហនុមានយកដៃម្ខាងទទួលថ្ម ឯដៃម្ខាងទៀតរវល់លេងបាស្កា​ ធ្វើឲ្យនិលផាត់ខឹងនឹងហនុមានៗក៏ទៅជញ្ជូនថ្មម្តង។ហនុមានជញ្ជូនថ្មជាច្រើនទម្កាក់លើនិលផាត់ ធ្វើឲ្យនិលផាត់ខឹងយ៉ាងខ្លាំងកើតជាការឈ្លោះគ្នាឮដល់ព្រះលក្ម្សណ៍ៗក៏មកឃាត់ទើបឈប់ឈ្លោះគ្នា។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៣១ ចំណងជើងទី៣៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣០ ខាងលើព្រះស្វេតឆត្រខាងត្បូង

នេះកាលហនុមានចាប់បាននាងសុវណ្ណមច្ឆាហើយ

ចាប់ចិត្តមេត្រីស្នេហាជាមួយនាង ៚

សេចក្តីពិស្តា

មានស្តេចត្រីមួយឈ្មោះនាងសុវណ្ណមច្ឆាដែលមួយកំណាត់ខ្លួនខាងលើជាមនុស្ស ឯមួយកំណាត់ខ្លួនខាងក្រោមជាត្រី បាននាំពលត្រីមកជញ្ជូនថ្មដែលដាក់ឃាំងសមុទ្រនោះចេញវិញ។ហនុមានឃើញបាត់ថ្មច្រើន ក៏ចុះទៅមើលក្នុងសមុទ្រ ឃើញនាងសុវណ្ណមច្ឆាក៏ចាប់ហើយស្រឡាញ់គ្នារហូតដល់នាងនាំពួកត្រីទាំងឡាយឲ្យជួយពាំថ្មមកដាក់វិញ។នាងសុវណ្ណមច្ឆាមានផ្ទៃពោះជាមួយហនុមានរហូតដល់កើតជាកូនមួយមានខ្លួនជាស្វាកន្ទុយជាត្រីដាក់ឈ្មោះថាមច្ឆានុព្វ។ស្តេចយក្យឈ្មោះវៃយរាពណ៍បានសុំមច្ឆានុព្វពីនាងសុវណ្ណមច្ឆាទៅធ្វើជាកូនធម៌ដោយយកទៅនៅជាមួយនៅឋានបាតាល។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៤១ ចំណងជើងទី៣៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

ផ្ទាំងគំនូររឿងរាមកេរ្តិ៍

ផ្នែកខាងក្រោយព្រះស្វេតឆត្រ

រូបទី៣១ ខាងឆ្វេង​

នេះកាល នាងសីតាយាងចូលព្រះនគរវិញបន្ទាប់ព្រះរាមបានសម្លាប់

ក្រុងរាពណ៍ហើយ ៚

សេចក្តីពិស្តា

បន្ទាប់ពីក្រុងរាពណ៏ស្លាប់ហើយ ពិភេកនិង​មហោធរដង្ហែរនាងសីតា នាងមន្ទោគិរីនិងនាងអគ្គីនាគទៅថ្វាយព្រះរាមនៅឯព្រះពន្លា។លុះដល់ហើយនាងទាំងបីអង្គថ្វាយបង្គំព្រះរាម។ព្រះរាមមិនព្រមទទួលនាងសីតាព្រោះទៅនៅនគរយក្យអស់រយៈពេល១២ឆ្នាំ ព្រះរាមសង្ស័យក្រែងនាងសីតាមិនស្មោះនឹងព្រះអង្គ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៤៤ចំណងជើងទី១២៨ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣២ ខាងស្តាំ

នេះកាល នាងសីតាដើរជាន់ភ្លើងនៅចំពោះមុខព្រះរាម ៚

សេចក្តីពិស្តា

ព្រះរាមឲ្យនាងសីតាដើរលុយភ្លើងពិសោធន៍មើល ពេលនោះព្រះឥន្រ្ទហោះនាំស្រីសួគ៌ចុះមក។នាងសីតាដើរលុយក្នុងភ្លើង ស្រាប់តែមានផ្កាឈូកមាសដុះឡើងទ្រជើងនាងមិនឲ្យក្តៅ។ស្រីសួគ៌ទាំងអស់នាំគ្នារាំរបាំអបអរនាងសីតា ទើបព្រះរាមយកនាងសីតាធ្វើជាព្រះមហេសីវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៤៤ចំណងជើងទី១២៩ សរសេដោយ ឧុកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣៣ ខាងឆ្វេង

នេះកាល នាងសីតាយាងទៅស្រង់ទឹកស្រះហើយបានជួបព្រលឹងយក្ខិនីអាតុល័យកាឡាខ្លួនជាស្រីស្នំព្រះនាងដើម្បីសងសឹក ៚

សេចក្តីពិស្តា

គ្រាមួយ ព្រះរាមយាងទៅប្រពាតព្រៃ ឯនាងសីតាទុកនៅក្នុងនគរ។ពេលនោះមានបិសាចយក្យមួយឈ្មោះអាតុល័យជាត្រកូលក្រុងរាពណ៍ តំណែងខ្លួនធ្វើជាស្រីស្នំចូលទៅអង្វរនាងសីតាឲ្យគូររូបក្រុងរាពណ៍ឲ្យនាងបានឃើញ។ពេលនាងសីតាគូរហើយលុបមិនជ្រះសោះ ព្រះរាមយាងមកវិញឃើញរូបនោះក៏ខ្ញាល់យ៉ាងខ្លាំង ដោយចោទថានាងសីតានៅស្រឡាញ់ក្រុងរាពណ៍ ហើយបញ្ជាឲ្យព្រះលក្ម្សណ៍យកនាងសីតាទៅសម្លាប់ចោល។ពេលនោះនាងកំពុងមានផ្ទៃពោះ ពេលដែលព្រះលក្ម្សណ៍លើកព្រះខ័នកាប់ ស្រាប់តែក្លាយជាកម្រងផ្កា ព្រះលក្ម្សណ៍ក៏ឈប់សម្លាប់នាង ហើយឲ្យនាងចាកចេញទៅ។ពេលព្រះលក្ម្សណ៍ត្រឡប់មកវិញ ឃើញសត្វទ្រាយមួយស្លាប់ ក៏វះយកថ្លើមមកថ្វាយព្រះរាមទត។ (សាគូ សាមុត ទំព័រ៤៩ចំណងជើងទី១៥៨ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣៤ ខាងឆ្វេង

នេះកាលព្រះរាមឲ្យហនុមានទៅតាម នាងសីតានៅឋានភុជង្គនាគ ៚

សេចក្តីពិស្តា

នាងសីតាបានទៅស្នាក់នៅឯឋានទៅស្នាក់នៅជាមួយស្តេចភុជង្គនាគនាឋានបាតាល។ព្រះរាមប្រើហនុមានឲ្យទៅតាមរកនាងសីតា។ពេលជួបហើយ ហនុមានអង្វរនាងយ៉ាងណាក៏នាងមិនស្តាប់ហើយស្តីជេរហនុមានថែមទៀត។ហនុមានត្រឡប់មកជួបព្រះរាមវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៥២​ ចំណងជើងទី១៧៥ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣៥ ខាងស្តាំ

នេះកាលព្រះឥសូរទៅជួប នាងសីតានៅឋានភុជង្គនាគ

សុំឲ្យនាងជួបជុំព្រះរាមវិញ ៚

សេចក្តីពិស្តា

        ព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍នាំសេនាទាំង១៨ វិលចូលនគរអយុធ្យាវិញ។ឯព្រះឥសូរនៅឯឋានកៃលាសប្រើទេវតា៤អង្គឲ្យយករាជរថទៅអញ្ជើញព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍ ព្រះភិរុត ព្រះសុត្រុតពីនគរអយុធ្យាទៅយាងនាងសីតាពីឋានពិភពនាគមកប្រជុំគ្នានៅឋានកៃលាស។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៥៣ ចំណងជើងទី១៨៥ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

រូបទី៣៦ ខាងស្តាំ​

នេះកាលព្រះឥសូឲ្យពរព្រះរាមនិងព្រះនាងសីតាឲ្យជាព្រះរាមហេសីដូចដើមវិញ ៚

សេចក្តីពិស្តា

​            ព្រះឥសូរនិយាយលួងលោមនាងសីតារហូតដល់នាងសុខចិត្តព្រមជានឹងព្រះរាមវិញ។ព្រះឥសូរប្រទានពរដល់ព្រះរាមនិងនាងសីតាដែលបានជួបជុំគ្នាដូចដើមវិញ។ព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍ ព្រះភិរុត ព្រះសុត្រុតលាព្រះឥសូរនាំនាងសីតាវិលចូលនគរអយុធ្យាវិញ។

(សាគូ សាមុត ទំព័រ៥៣ ចំណងជើងទី១៨៦-៨៧ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣)

ចប់

ឯកសារយោង

រឿងរាមកេរ្តិ៍ សរសេដោយ ឧកញ៉ា វាំង ជួនឆ្នាំ១៩០៣កែរសម្រួលដោយសាគូ សាមុត

(អត្ថបទកែសម្រួលដោយ សាគូ សាមុត )

ទំព័រ២៤-២៥ចំណងជើងទី០៩, ១០,​ ១១

ទំព័រ២៧ចំណងជើងទី១៩ ,២១

ទំព័រ២៩ចំណងជើងទី២៩

ទំព័រ៣០-៣១ចំណងជើងទី៣៧, ៣៩

ទំព័រ៣២ ចំណងជើងទី៤៧ ,៤៩

ទំព័រ៣៣ ចំណងជើងទី៥៥

ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី៥៨

ទំព័រ៣៤ ចំណងជើងទី ៥៥ ,៥៦, ៥៨-៥៩, ៦២

ទំព័រ២៦-២៧ ចំណងជើងទី១៩

ទំព័រ៣០-៣១ ចំណងជើងទី៣៨

ទំព័រ៣៥ ចំណងជើងទី៦៥

ទំព័រ៤១-៤២  ចំណងជើងទី១១២,១១៦

ទំព័រ៤៤  ចំណងជើងទី១៣២,១៣៣

ទំព័រ៣១ ចំណងជើងទី៣៩

ទំព័រ៤១ ចំណងជើងទី៣៩

ទំព័រ៤៤ចំណងជើងទី១២៨, ១២៩

ទំព័រ៤៩ចំណងជើងទី១៥៨

ទំព័រ៥២​ ចំណងជើងទី១៧៥

ទំព័រ៥៣ ចំណងជើងទី១៨៥ ,១៨៦-៨៧

(រឿងរាមកេរ្តិ៍ដោយ លាង ហាប់អាន ទំព័រ១៩-២០;២៦)